… və merkantil ziyalı zümrəsi haqqında 8720 işarə

18-ci əsrin məhşur fransız filosofu Volter dövlət formalarından danışarkən deyirdi: “Hansı yaxşıdır - monarxiya yoxsa respublika? Bu sualın insanlara ünvanlandığı artıq 4 min ildir. Əgər mən bu sualı varlılara versəm, onlar aristokratiyanı istəyəcəklər, xalqa, adi adamlara ünvanlasam, onlar demokratiyanı istəyəcəklər.

Bir qəsəbə düşünün. Dünyanın ən uzaq küncündə, demək olar ki, hər şeydən təcrid olunmuş vəziyyətdə. Qəsəbəni quran insanlar gündəlik həyatlarını xoşbəxt və hüzur içində keçirirlər. Öz-özlərini idarə edirlər, gündəlik ehtiyaclarını qarşılamaq üçün zəhmətkeş həyat tərzi sürürlər.

Xarabalıq və yoxsulluq içində yerə-göyə sığmayan lovğalıq, vəhşi rejimlərin harda gəldi möhkəmləndirilməsi, vətəndaş müharibələrinin qızışdırılması...  Kimi istəsələr həbs eləyirlər, sağ-salamat adamları dəlixanaya salırlar.  İstədikləri oyunu çıxarırlar, bizsə acizik, gücsüzük.

Azadlıq... Neçə əsrlərdir, neçə minillərdir ki, insanlar, cəmiyyətlər ona can atır, azad olmaq istəyir. Azadlığa gedən yolda müharibələr, kütləvi ölümlər, xəstəliklər, min cür ağrı və məşəqqət var; amma azadlıq uğrunda mübarizə aparan insanları bunlar qorxutmur. Belə insanlar üçün həyatın ən böyük dəyəri azadlıqdır, azad olmadan isə insan heç nəyə qadir deyil.

Söz və fikir azadlığı çağdaş dünyanın ən vacib problemlərindən biridir. Demokratiya yoluna təzə qədəm qoymuş və yaxud qeyri-demokratik ölkələrdə bu problem əsas müzakirə mövzularından biri olaraq, qalmaqdadır.